تفاوت کابل زره‌دار (آرموردار) با شیلددار چیست؟

انواع سیم و کابل جزو مهم‌ترین و پرکاربردترین تجهیزات در زیرساخت‌های شبکه‌های برق، ارتباطی و فناوری اطلاعات به شمار می‌روند زیرا وظیفه انتقال الکتریسیته یا داده‌ها را از منبع به محل مورد نظر بر عهده دارند. با توجه به این که دنیای الکترونیک و شبکه، روز به روز در حال گسترش است و بخشی از کیفیت خدمات در این حوزه‌ها به تجهیزات مورد استفاده در زیر ساخت‌های آن‌ها بستگی دارد، در حال حاضر انواع مختلفی از کابل‌ها در بازار موجود است که از نظر ساختار فنی و کاربرد با هم تفاوت دارند.

کابل زره‌دار (یا کابل آرموردار) و کابل شیلد‌دار دو نمونه از پرمصرف‌ترین کابل‌هایی هستند که برای زیرساخت‌های شبکه‌های برق و مخابراتی مورد استفاده قرار می‌گیرند. از آنجایی که اکثر افراد این دو نوع کابل را با هم اشتباه می‌گیرند، در ادامه تصمیم داریم تا ابتدا کابل زره‌دار (کابل آرموردار) و کابل شیلد‍دار را معرفی کنیم و سپس تفاوت‌های آن‌ها را مورد بررسی قرار دهیم.

کابل زره‌دار (آرموردار) چیست؟ 

کابل زره‌دار که به آن کابل آرموردار هم گفته می‌شود، نوعی کابل است که بر روی قسمت هادی داخلی آن یک لایه از جنس فولاد، آلومینیوم، مس و… وجود دارد. در واقع باید گفت که این لایه فلزی مانند یک زره عمل می‌کند و وظیفه اصلی آن محافظت از محتویات کابل در برابر عوامل محیطی مانند رطوبت، فشار، سایش، حمله حیوانات و… است.

برای شناسایی و تشخیص راحت‌تر این مدل کابل علامت اختصاری A.C یا AC را در انتهای کابل درج می‌کنند زیرا این علامت در واقع مخفف عبارت Armored Cable است.

معمولا کابل آرموردار بر اساس برخی از فاکتورها مانند جنس آرمور، کاربرد و یک‌سری از ویژگی‌های کابل به انواع مختلف زیر تقسیم می‌شود.

1.  کابل آرموردار سیم فولادی (SWA)
2.  کابل آرموردار نوار فولادی (STA)
3.  کابل آرموردار آلومینیومی (AWA)
4. کابل ضد حریق
5. کابل شبکه زره‌دار
6. گلند (گیلند) کابل آرموردار
7. کابل آرمور سیم افشان (بافت مسی)
8. کابل زره دار غلاف سربی

مشخصات فنی و ساختار کابل آرموردار 

در رابطه با ساختار کابل زره‌دار (کابل آرموردار) باید گفت که از ۴ بخش اصلی تشکیل شده است که هر کدام از آن‌ها دارای وظیفه مشخصی هستند.

1. هادی یا رسانا: این بخش در واقع همان رشته‌های نازک مسی داخل کابل است که وظیفه انتقال جریان برق یا رسانش الکتریکی را بر عهده دارد.
2. عایق: یکی دیگر از بخش‌های مهم در کابل‌ها، عایق است که از PVC و XLPE ساخته می‌شود و نقش مهمی در محافظت از کابل در برابر حرارت و حریق دارد.
3. روکش: نقش این بخش، جدا کردن لایه‌های داخلی و خارجی کابل از یکدیگر است.
4. غلاف: غلاف معمولا یک لایه سیلیکونی است که دور سیم‌های کابل پیچیده می‌شود و نقش آن محافظت از سیم‌های داخل کابل در برابر آتش سوزی است.

مزایای کابل زره‌دار 

• کابل‌های زره‌دار مقاومت بالایی نسبت به ضربه یا صدمه دارند و برای محیط‌های پر رفت و آمد بسیار مناسب هستند.
• این مدل کابل نسبت به دماهای بسیار بالا یا بسیار پایین مقاوم است و آسیب نمی‌بیند.
• کابل‌های آرمودار نقش محافظ الکتریکی را دارند و از بروز حوادثی مانند اتصالی یا برق گرفتگی پیشگیری می‌کنند.
• این کابل‌ها را بدون محافظ و به طور مستقیم می‌توان داخل زمین دفن کرد.
• کابل‌های آرمودار در برابر کشش و فشار نیز مقاوم هستند و برای محیط‌هایی که احتمال کشیدن یا فشردن کابل وجود دارد، مناسب هستند.
• نصب و اجرای این مدل‌ کابل‌ها بسیار ساده است و در کمترین زمان ممکن می‌توان از آن‌ها استفاده کرد.
• کابل‌های زره‌دار دارای خاصیت ضد الکترومغناطیسی هستند و از ایجاد نویز یا اختلال در شبکه پیشگیری می‌کنند.
• این مدل کابل، طول عمر بالایی دارد و تا سالیان سال می‌توان از آن استفاده کرد.
• کابل‌های آرمودار نسبت به مواد شیمیایی مقاوم هستند و دچار خوردگی نمی‌شوند.

کاربردهای کابل زره‌دار 

با توجه به این که کابل‌های زره‌دار مقاومت بالایی در برابر فشار، ضربه، گرما، سرما، کشش و سایر عوامل محیطی دارند، از این نوع کابل می‌توان در صنایع مختلف مانند صنایع نفت و گاز، تاسیسات صنعتی، صنایع معدنی، نیروگاه‌ها، جاده‌ها، راه آهن، شبکه‌های برق فشار قوی و… است.

کابل شیلد‌دار چیست؟ 

کابل شیلد‌دار نوعی کابل است که یک لایه از جنس آلومینیوم یا مس نرم دور غلاف‌های آن تابیده می‌شود و به این لایه شیلد گفته می‌شود. شیلد مانند یک قلعه نفوذ ناپذیر عمل می‌کند و از سیم‌های هادی داخل کابل در برابر نفوذ امواج الکترومغناطیسی مزاحم محافظت می‌کند. به بیان دیگر باید گفت این امواج حین انتقال داده به سیم‌های هادی نفوذ می‌کنند، سپس بر روی کیفیت اطلاعات اثر می‌گذارند یا حتی موجب از بین رفتن آن‌ها می‌شوند اما وجود شیلد دور هادی کابل، از بروز این اتفاق جلوگیری می‌کند.

کابل افشان شیلددار معمولا از نظر کاربرد به انواع مختلف زیر دسته بندی می‌شوند:

1. کابل شیلد‌دار شبکه
2. کابل شیلد‌دار مخابرات
3. کابل شیلد‌دار مفتولی 
4. کابل شیلد‌دار افشان
5. کابل شیلد‌دار قدرت
6. کابل شیلد‌دار فرمان و کنترل

مشخصات فنی و ساختار کابل شیلد‌دار 

کابل افشان شیلد‌دار از قسمت‌های گوناگونی تشکیل شده است و هر کدام یک نقش خاص را در کابل ایفا می‌کنند که عبارتند از:

• هادی: جنس هادی از مس یا آلومینیوم است و وظیفه آن عبور جریان الکتریسیته است.
• عایق: جنس عایق از پلی‌اتیلن شبکه‌ای (XLPE یا PEX) یا پی‌وی‌سی (PVC) است و از کابل در برابر یک‌سری اتفاقات محافظت می‌کند.
• غلاف داخلی: جنس آن از پی‌وی‌سی است و دور هادی تابیده می‌شود.
• شیلد: این بخش به صورت فویل است که با مس یا آلومینیوم ساخته می‌شود.
• غلاف بیرونی: مانند غلاف داخلی، جنس آن از پی‌وی‌سی است و وظیفه محافظت از کابل را بر عهده دارد.

مزایای کابل شیلد‌دار 

• شیلد به کار رفته در این نوع کابل‌ها مانع جذب امواج رادیویی و میدان‌های الکتریکی تخریب کننده هنگام انتقال سیگنال می‌شود. در نتیجه استفاده از کابل شیلد‌دار موجب افزایش کیفیت انتقال سیگنال می‌شود و از تداخل الکترومغناطیسی (EMI) جلوگیری می‌کند. 
• کابل شید‌دار مقاومت بالایی در برابر آب و هوای نامساعد، فشار یا یک‌سری مواد خاص مانند روغن دارند.
• کابل‌های شیلد‌دار از بروز اتفاقاتی مانند انتقال جریان الکتریکی ناخواسته پیشگیری می‌کند و از بروز اتفاقات ناگوار و جبران نشدنی که بر اثر جریان الکتریکی ناخواسته رخ می‌دهد، جلوگیری خواهد کرد.
• کابل شیلد‌دار نویزهای الکتریکی و مغناطیسی را در سیستم‌های الکترونیکی کاهش می‌دهند زیرا شیلدی که دور غلاف‌ها پیچیده شده است، مقاومت سیم‌ها را در برابر تداخلات خارجی یا همان سیم‌ها بالا می‌برد.
• کاهش نویز داخلی یا تداخل‌های میان کابلی از دیگر مزایای کابل‌های شیلد‌دار به شمار می‌رود مه این موضوع نیز به علت وجود شیلد در داخل کابل‌ها است.
• طول عمر بالای این مدل کابل‌ها جزو مزیت‌های آن محسوب می‌شود زیرا زمانی که دوام کابل بالا باشد، تا سالیان سال نیاز به تعمیر یا تعویض ندارد.

کاربردهای کابل شیلد‌دار 

برخی از تجهیزات الکترونیکی نسبت به نویزها و بارهای الکتریکی اضافه بسیار حساس و آسیب‌پذیر هستند. کابل‌های شیلد‌دار به دلیل برخورداری از یک لایه محافظتی آلومینیومی از ورود نویز به دستگاه جلوگیری می‌کنند. به همین منظور از کابل‌های شیلد‌دار در صنایع مختلف مخابرات، پزشکی، نظامی و خودروسازی و همچنین شبکه‌های کامپیوتری، دوربین‌های مدار بسته و… استفاده می‌شود.

جدول تفاوت کابل شیلد دار و زره دار