سرطان دهانه رحم در کمین همه زنان است / زگیل تناسلی و هیاهوی دلالان حقه‌باز برای واکسن
فلوشیپ انکولوژی زنان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد با بیان اینکه همه زنان در هر سنی ممکن است به سرطان دهانه رحم مبتلا شوند، گفت: ممکن است این بیماری بدون علامت باشد و فرد هیچ‌گونه علامت خاصی را مشاهده نکند؛ بنابراین اینجاست که اهمیت غربالگری‌ها، انجام تست‌های پاپ‌اسمیر، آزمایش اچ‌پی‌وی و معاینات بالینی مشخص میشود. اما در برخی افراد هم علائمی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به خونریزی‌های نامنظم و غیرطبیعی اشاره کرد.
به گزارش مشهد فوری؛ سرطان دهانه رحم چهارمین سرطان شایع در میان زنان جهان است. به گزارش دفتر مدیریت بیماری‌های غیرواگیر وزارت بهداشت، سالانه ۱۲۰۰ تا ۱۴۰۰ مورد جدید ابتلا به سرطان دهانه رحم در ایران ثبت میشود.
سرطان دهانه رحم در صورت تشخیص زودهنگام مانند خیلی از بیماری‌های دیگر قابل‌درمان است و شناخت علائم، مراجعه به پزشک و انجام توصیه‌های پزشکی برای رفع هرگونه نگرانی، یک گام حیاتی است؛ البته اگر سرطان به مراحل پیشرفته‌تر برسد هم به شرط تشخیص بموقع، با جراحی، رادیوتراپی یا شیمی‌درمانی قابل‌درمان است.
علائم این بیماری چیست و چه عواملی باعث به‌وجودآمدن آن میشوند؟
دکتر مرجانه فرازستانیان، فلوشیپ انکولوژی زنان و دانشیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد، گفت: ممکن است این بیماری بدون علامت باشد و فرد هیچ‌گونه علامت خاصی را مشاهده نکند بنابراین اینجاست که اهمیت غربالگری‌ها، انجام تست‌های پاپ‌اسمیر، آزمایش اچ‌پی‌وی و معاینات بالینی مشخص میشود. اما در برخی افراد هم علائمی دارد که از مهم‌ترین آنها می‌توان به خونریزی‌های نامنظم و غیرطبیعی اشاره کرد.
وی ادامه داد: این خونریزی‌ها ممکن است در هر زمانی از سیکل قاعدگی خانم‌ها اتفاق بیفتد، اما اگر بعد از تماس جنسی و نزدیکی مشاهده شود، اهمیت ویژه‌ای دارد و لازم است فرد حتماً به پزشک مراجعه کند. غیر از این، درد‌های لگن و فشار‌های لگنی در هنگام تماس جنسی و ترشحات فراوان و مقاوم واژینال جزو علائم مهم هستند؛ البته در مراحل پیشرفته علائم ادراری یا گوارشی مانند یبوست هم ممکن است ایجاد شود.
دکتر فرازستانیان مهم‌ترین علت ابتلا به این بیماری را ویروس اچ‌پی‌وی دانست و گفت که اصلی‌ترین راه انتقالش، تماس جنسی است؛ بنابراین مهم‌ترین عامل بروز سرطان دهانه رحم ویروس اچ‌پی‌وی است که در کنارش، سایر موارد مانند مصرف الکل، سیگار، قلیان و عفونت‌های دهانه رحم و واژن می‌تواند مؤثر باشد. همچنین زمینه‌های وراثتی هم ممکن است بر ابتلا به این بیماری اثرگذار باشند.
او البته در ادامه توضیح داد: زمانی که می‌گوییم مهم‌ترین عامل ارتباط جنسی است، الزاماً به معنای ارتباط‌های خارج از خانواده نیست و ممکن است سال‌ها فردی به ویروس اچ‌پی‌وی مبتلا باشد و بعد از چند سال ویروس فعال شود.
فلوشیپ انکولوژی زنان معتقد است همه زنان مستعد ابتلا به سرطان دهانه رحم هستند، اما این بیماری دو پیک زمانی مهم دارد؛ یکی در بازه سنی ۳۴ تا ۳۵ سال و دیگری حدود ۵۰ تا ۵۵.
او تأکید کرد: همه زنانی که ارتباط جنسی دارند، در هر سنی احتمال ابتلا به این بیماری را دارند؛ بنابراین توصیه اکید ما بر غربالگری بعد از بیست‌ویک‌سالگی است.
تماس پوستی هم می‌تواند ریسک ابتلا به بیماری را افزایش دهد
«آیا پرده بکارت می‌تواند از این بیماری پیشگیری کند؟» سؤالی است که دکتر فرازستانیان در پاسخ به آن، گفت: اگر خانمی پرده بکارت داشته باشد، احتمال ابتلایش کم میشود، اما توجه داشته باشید تماس جنسی پوست با پوست هم ممکن است باعث انتقال ویروس اچ‌پی‌وی بشود، اما احتمال انتقال با این روش بسیار بسیارکم است.
استادیار دانشگاه علوم پزشکی مشهد خاطرنشان کرد: در زنان یائسه احتمال اینکه قبل از یائسگی به این بیماری مبتلا شده باشند و بروز نکرده باشد، کم است، اما همان‌طورکه اشاره شد، یکی از پیک‌های سنی این بیماری حدود ۵۰ تا ۵۵ سال است که سن یائسگی است. در واقع ممکن است بیمار قبل از سن یائسگی بیماری‌های پیش‌سرطانی را داشته، اما به هر دلیلی پیگیری نکرده و این بیماری در سن یائسگی خود را با یک خونریزی و ترشحات مقاوم یا خونریزی بعد یائسگی نشان دهد. اگر فردی غربالگری‌های منظم را انجام داده باشد و همه منفی بوده باشد در ۶۰ سالگی می‌تواند غربالگری را متوقف کند.
دکتر فرازستانیان در خصوص مهم‌ترین راه‌های پیشگیری از سرطان دهانه رحم اظهار کرد: اولین و مهم‌ترین راه پیشگیری از سرطان دهانه رحم واکسیناسیون است که به همه دختران زیر ۱۵ سال توصیه میشود و تا سن ۲۶ سال نیز افراد هم باید این واکسن را تزریق کنند. غیر از واکسن تماس جنسی ایمن می‌تواند از این بیماری پیشگیری کند به این معنا که هر فردی یک پارتنر (شریک) جنسی مطمئن داشته باشد؛ افزایش تعداد شریک‌هایی جنسی ریسک ابتلا به اچ پی وی و به تبع آن احتمال ابتلا به سرطان دهانه رحم را به شدت افزایش میدهد.
وی متذکر شد: همچنین استفاده از لوازم حفاظتی مانند کاندوم در ارتباط جنسی می‌تواند ریسک این بیماری را کاهش دهد اگر چه تاکید میشود این ابزار به طور کامل پیشگیری نمیکند. کاهش مصرف سیگار، الکل و قلیان و درمان عفونت‌های جنسی هم به پیشگیری از سرطان دهانه رحم کمک زیادی میکند. اما بعد از واکسیناسیون که اشاره شد انجام غربالگری‌ها و درمان ضایعات پیش سرطانی در پیشگیری از این بیماری نقش ارزنده‌ای دارد.
فرازستانیان بیان کرد: در جهان صحبت از ریشه کنی این بیماری است که البته بستگی زیادی به شرایط اقتصادی و واکسیناسیون دارد، در کشور‌هایی که واکسیناسیون دختران و پسران در سن پایین برای افراد انجام میشود شیوع سرطان دهانه رحم خیلی کم است، اما هر چه در یک کشوری وضعیت اقتصادی اجتماعی ضعیفتر است و واکسیناسیون کمتر انجام میشود شیوع این بیماری بیشتر است.
وی بیان کرد: بیماری سرطان دهانه رحم اگر در مراحل اولیه تشخیص داده شود کاملا درمان پذیر است، بهترین زمان تشخیص این است که در غربالگری‌ها بیماری‌های پیش سرطانی (زمینه ساز) تشخیص داده شود، این بیماری‌ها قابل درمان است حتی سرطان در هم همانطور که اشاره شد در مراحل اولیه اگر تشخیص داده شود قابل درمان است.
فلوشیپ انکولوژی زنان با تاکید بر اینکه واکسیناسیون و غربالگری مهم‌ترین عامل برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم است، گفت: ابتلا به اچ پی وی به معنای ابتلا به سرطان نیست بلکه به معنای بررسی بیشتر دهانه رحم و مراقبت‌های بیشتر است.
وی گفت: واکسیناسیون رایگان بستگی به سیاست دولت‌ها و شراط اقتصادی ان‌ها دارد امیدوار هستیم در کشور ما هم این واکسن جزو برنامه واکسیناسیون عمومی قرار بگیرد. سبک زندگی قطعا در پیشگیری از این بیماری تاثیر دارد ورزش، کنترل وزن، دوری از استرس و تغذیه سالم در کنار پرهیز از الکل و دخانیات در پیشگیری از این بیماری و انواع سرطان‌ها موثر است.
بنابر اعلام مرکز اطلاعات ویروس اچ پی وی، ایران ۳۳.۵ میلیون جمعیت زنان بالای ۱۵ سال دارد که احتمال ابتلا به این بیماری سرطان دهانه رحم را دارند. بنا برتحقیقات این موسسه بین المللی هر ساله ۱۰۵۶ زن به این بیماری مبتلا میشوند که ۶۴۴ نفر از آنها جانشان را از دست میدهند.
با این حال متاسفانه واکسن اچ پی وی جزو واکسیناسیون‌های روتین و عمومی وزارت بهداشت نیست و در برخی شهر‌ها هزینه تزریق سه دوز واکسن برای پیشگیری از این بیماری تا ۳۵ میلیون تومان هزینه دارد.
برای پیشگیری از سرطان دهانه رحم چه واکسنی تزریق کنیم؟
موضوع را از دکتر علی حسین پور مسئول پیشگیری از اچ آی وی و بیماری‌های آمیزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد نیز پیگیری کردیم.
او گفت: واکسن پاپیلوگارد ساخت ایران در داروخانه‌ها موجود است و افراد بویژه زیر ۲۶ سال توصیه میشود، به هیچ عنوان این واکسن نباید از بازارسیاه و دلالان تهیه نشود چراکه ممکن است شرایط دمایی رعایت نشده باشد.
دکتر حسین پور معتقد است، از نظر آماری اطلاعات در دنیا و ایران و منطقه بدلایل متعدد دقیق نیست، افراد مبتلا بدلیل انگ بیماری و برچسب آنرا پنهان می‌نمایند و ثبت و گزارش‌دهی کامل نیست. اما بر اساس طرح‌های پژوهشی حدود ۵ تا ۱۰ درصد افراد در دنیا اچ پی وی دچار میشوند و بیش از ۵۰ درصد افراد فعال جنسی در مرحله‌ای از زندگی دچار میشوند و این علاوه بر شیوع به سیستم گزارش گیری منظم ارتباط دارد.
مسئول پیشگیری از اچ آی وی و بیماری‌های آمیزشی دانشگاه علوم پزشکی مشهد تصریح کرد: ما به لحاظ میزان شیوع مشابه میانگین جهانی هستیم. اما آن چیزی که سبب سرو صدای بیشتری شده بحث داروفروشان حقه بازی است که به اسم از بین بردن زگیل تناسلی با قیمت بیش از ده میلیون هر دوز واکسن را می‌فروشند.
به نظر میرسد برنامه ریزی برای غربالگری منظم و واکسیناسیون اچ پی وی یک ضرورت مغفول مانده در وزارت بهداشت است که اگر عملیاتی شود کمک زیادی به سلامت جامعه و همچنین فرزندآوری و جمعیت و جلوگیری از فعالیت دغل بازان و سودجویان خواهد داشت؛ ضرورتی که امید است قبل از آنکه خیلی دیر شود درک گردد.
ارسال نظر