ساخت نوار نقاله

صنعت امروزه در حال تلفیق با دستگاه‌های نوار نقاله برای مکانیزه شدن است. و در این میان تمامی صنایع برای اینکه در مسیر رشد قرار بگیرند، به فکر خرید کانوایر یا ساخت نوار نقاله میباشند. کسب‌و‌کارهای کوچک و محلی با احتساب قیمت نهایی کانوایر، توجیه اقتصادی برای خرید این دستگاه را ندارند و به منظور دور نماندن از صنت مدرن تصمیم به ساخت نوار نقاله توسط نیروهای داخلی میگیرند. در این مقاله به معرفی، بررسی و ساخت نوار نقاله میپردازیم.

نوار نقاله چیست؟

کانوایر یا نوار نقاله بخش عظیمی از سیستم حمل و نقل مدرن میباشد که برای انتقال مواد و محصولات مختلفی در فواصل معین بکار میرود. این دستگاه به علت نیازهای مختلف صنایع، طیف گسترده‌ای دارد و از مکانیزم‌های مختلفی بهره میبرد که مهم‌ترین و پرکاربردترین آن، نوار نقاله تسمه‌ای است. تسمه‌ها مهم‌ترین و اصلی‌ترین جزء کانوایرها میباشند و به همین دلیل نام این دستگاه، ترکیبی از کلمه (انتقال دهنده) و (نوار) انتخاب شده است.

آموزش ساخت نوار نقاله

با توجه به هزینه‌های سنگین خرید کانوایر، یکی از روش‌های کاهش هزینه تامین نوار نقاله، ساخت آن توسط خودمان است. با وجود اینکه ساخت کانوایر امری تخصصی است و نیاز به دانش فنی و مکانیکی دارد، در ادامه آموزشی از مراحل ساخت نوار نقاله را بیان میکنیم.

• مرحله اول: طراحی و برنامه ریزی؛ قبل از هر اقدامی، لازم است طرح کلی دستگاهی که میخواهیم بسازیم را در نرم افزارهای طراحی سه بعدی ماشین آلات طراحی کنیم. بهترین نرم‌افزارهای طراحی نوار نقاله عبارتند از؛ AutoCAD 2. Solidworks 3. SiemensNX 4. Autodesk Inventor 5. BeltStat
  • طراحی شاسی: برای طراحی شاسی، از پروفیل‌های فولادی با استاندارد ASTM A36 یا در صورت نیاز به مقاومت در برابر خوردگی، از فولاد ضد زنگ استفاده میکنیم.
  • انتخاب تسمه: با توجه به مواد حمل شونده، نوع مناسب تسمه نقاله را انتخاب میکنیم. تسمه‌های لاستیکی برای انتقال کیسه و مواد سنگین و تسمه PVC برای مواد سبک و خشک مانند کارتن مناسب هستند.
• مرحله دوم: تهیه مواد اولیه و اجزاء؛ برای اینکه یک دستگاه نوار نقاله با کیفیت داشته باشیم، تهیه مواد اولیه و اجزاء نوار نقاله بسیار مهم است. قطعاتی که باید با کیفیت بالا تهیه کنیم، عبارتند از؛
  • رولیک: از انواع رولیک‌های پرسی و فولادی با بلبرینگ‌های با کیفیت برای کاربردهای گرد و غبارزا و از غلتک‌های جوشی یا تعویضی برای صنایع سبک استفاده میکنیم.
  • درام: درام یا توپی نقاله بسیار مهم است و باید با توجه به حجم موتور و اندازه تسمه نقاله، قطر و طول مناسبی برای ساخت درام انتخاب کنیم.
  • یاتاقان‌ها: جهت تحمل بارهای سنگین و عملیات پایدار، بهتر است از انواع یاتاقان با بلبرینگ خود تنظیم استفاده کنیم.
  • موتور و گیربکس: برای حرکت تسمه، یک موتور الکتریکی با توان کافی و برای کاهش دور و افزایش گشتاور، از گیربکس حلزونی با سایز و مدل مناسب استفاده میکنیم.
• مرحله سوم: ساخت شاسی؛ اکنون شروع به ساخت شاسی یا استراکچرسیستم نقاله میکنیم. شاسی نوار نقاله بسیار مهم است و باید تحمل وزن تمامی قطعات و موادی که بر روی تسمه حمل میشود را داشته باشد.
  • نوع جوش: از جوشکاری MIG برای اتصال پروفیل‌های فولادی استفاده میکنیم. چرا که این روش جوشکاری برای تحمل وزن و فشار زیاد بسیار مناسب است.
  • پردازش سطح شاسی: برای حفاظت در برابر زنگ زدگی و خوردگی، استراکچر و سطح شاسی را رنگ آمیزی یا گالوانیزه میکنیم.
• مرحله چهارم: نصب رولیک‌ها و شافت‌ها؛ اکنون توپی و غلتک‌ها را توسط شفت (محور) در جای خودشان بر روی شاسی نصب میکنیم.
  • نصب درام: درام را از طریق محور شافت بصورت صحیح، جهت اتصال به گیربکس آماده میکنیم، ؛و همچنین توپی دوم را در انتهای دستگاه در جای خودش قرار میدهیم.
  • نصب رولیک: از نصب صحیح رولیک‌ها بر روی استراکچر با استفاده از پیچ و مهره‌های مقاوم مطمئن میشویم.
  • تظیم محورها: از شافت‌هایی که دقیقا با درام‌ها هم راستا باشند استفاده میکنیم تا از کارکرد صاف و بدون مشکل (سایش و کشیدگی) تسمه اطمینان حاصل شود.
• مرحله پنجم: نصب تسمه؛ قبل از اقدام به نصب تسمه، نوار را باید از دور سر آن آپارات کنیم تا یک نوار حلقه بسته تشکیل شود.
  • قرار دادن تسمه به دور درام: تسمه را به دور درام‌ها قرار میدهیم و از تناسب کشش آن مطمئن میشویم. نوار باید بصورت صحیح روی رولیک‌ها قرار بگیرد تا با کمک رولیک‌ها، بدون اصطکاک و روان حرکت کند.
  • تنظیم تنش تسمه: با استفاده از ریگلاژ تنظیم تسمه، میزان کشش تسمه را به حد مناسبی میرسانیم و در صورتی که تسمه انحراف داشت از رولیک‌های راهنما، جهت جلوگیری از انحراف نوار استفاده میکنیم.
• مرحله ششم: نصب موتور وگیربکس؛ موتور قلب تپنده نوار نقاله است و نصب صحیح آن برای عملکرد نهایی دستگاه بسیار حائز اهمیت است.
  • نصب موتور: موتور را به نحوی نصب میکنیم که به راحتی قابل دسترسی و تعمیر باشد.
  • نصب و هم راستاسازی گیربکس: از هم راستا و دقیق بودن گیربکس با شافت (محورها) اطمینان حاصل میکنیم تا نیرو و انرژی مکانیکی بصورت بهینه منتقل شود. اتصال درام به گیربکس نیز امری مهم است و باید بصورت صحیح انجام شود.
• مرحله هفتم: تست و تنظیمات نهایی؛ بعد از اتمام مراحل بالا، لازم است تا مکانیزم سیستم را تست و بررسی کنیم تا در صورت وجود ایراد و مشکل رفع کنیم.
  • تست عملیاتی: جهت تست حرکت صحیح موتور، گیربکس، درام، تسمه ورولیک‌ها، نوار نقاله را روشن میکنیم.
  • تنظیمات دقیق: با توجه به نتیجه تست عملیاتی، در صورت نیاز تنظیمات دقیق و صحیح را انجام میدهیم و مجددا جهت اطمینان نهایی از عملکرد دستگاه، آن را تست میکنیم.
• مرحله هشتم: نگهداری و تعمیر: دستگاه کانوایر برای عملکرد مفید و عمر طولانی، نیاز به نگهداری و تعمیر منظم دارد.
  • برنامه ریزی نگهداری: یک برنامه منظم، برای بررسی و تعمیر تسمه، رولیک‌ها، موتور و گیربکس تهیه میکنیم.
  • تعمیرات پیشگیرانه: بصورت دوره‌ای و منظم در صورت نیاز، قطعات آسیب دیده را بررسی، تعمیر و یا تعویض میکنیم، تا دستگاه کانوایر راندمان کاری بالایی را ارائه دهد.

انواع نوار نقاله

در بخش پیشین با نحوه‌ی ساخت نوار نقاله، قطعات و نقش آنها آشنا شدیم. اما کانوایرها با توجه به اینکه در تمامی صنایع بکار میروند، در انواع مختلفی برای کاربردهای متفاوتی تولید میشوند. درست است همه کانوایرها از مکانیزم مشخصی پیروی میکنند، اما هر کدام از آنها، ساختار و عملکرد خاصی دارند. انواع نوار نقاله عبارتند از:

• نوار نقاله بارگیری و تخلیه (شامل انواع سیستم برای بارگیری و تخلیه کردن کیسه، کارتن، مواد فله، پودری و...)
• نوار نقاله تلسکوپی (با قابلیت افزایش و کاهش طول)
• آپرون فیدر (با قابلیت انتقال مواد سنگین، بزرگ و داغ)
• پن کانوایر (قابلیت انتقال مواد داغ در شیب تند)
• دراگ (انتقال با مکانیزم درگ کردن یعنی کشیدن)
• سامسون فیدر (تغذیه کننده مواد به دیگر سیستم‌های انتقال)
• استاکر کانوایر (دپو و انباشت مواد فله بصورت یکنواخت و منظم)
• مگنت کانوایر (دارای صفحه مغناطیسی جهت انتقال مواد آهنی)
• اسپیرال (انتقال بصورت چرخشی و مارپیچی)
• سورتینگ ( جداسازی و سورت محصولات)
• پالپر کانوایر( انتقال خمیر کاغذ و کارتن)
• اسلت کانوایر ( جهت جابجایی و مونتاژ کردن قطعات سنگین)
• رولر کانوایر (متشکل از تعداد زیادی رولیک بجای تسمه)

کاربرد نوار نقاله

با توجه به اینکه انواع بسیاری از نوار نقاله وجود دارد و هر کدام کار خاصی را انجام میدهند، میتوان گفت که کانوایرها طیف گسترده‌ای از کاربردها را پوشش میدهند. بخشی از مهم‌ترین کاربردهای دستگاه نوار نقاله عبارتند از:

• جابجایی و انتقال
• مونتاژ
• سورت کردن
• بارگیری
• تخلیه کردن
• انبار کردن
• دپو و انباشت
• پخت نان
• بسته‌بندی
• تاریخ‌زن، لیبل‌زن
• توزین مواد

مزایا نوار نقاله

استفاده از نوار نقاله‌ها، مزایای بسیاری دارد که باعث تحول و رشد سریع صنایع میشود. برخی از مزایا نوار نقاله عبارتند از:

• افزایش راندمان و کارایی
• کاهش آسیب‌های احتمالی به نیروی انسانی
• سازماندهی و زمانبدی بهتر
• تسریع در عملیات بارگیری و تخلیه
• بهینه شدن عملیات انبارداری
• کاهش فشار کاری از روی نیروی انسانی
• مکانیزه شدن خطوط تولید
• کاهش هزینه‌ها
• افزایش ایمنی در کار