خراسان رضوی، رتبه دوم تولد و ازدواج در هفت ماه نخست ۱۴۰۳ | بالانشینی در ولادت و وصلت

۵۶ هزار و ۲۷۲  نوزاد در  هفت  ماه نخست امسال در  خطه خراسان رضوی چشم به  این دنیا گشوده‌اند و  ۲۵ هزارو ۵۵۸ زوج نیز در همین بازه زمانی در استان راهی خانه بخت شده‌اند. خبر خوش اینکه این آمار‌ها از تازه‌ترین وضعیت وقایع حیاتی که سازمان ثبت احوال کشور به تازگی منتشر کرده است، حکایت از آن دارند که خراسان رضوی پس از تهران، در ولادت و وصلت رتبه دوم را در میان استان ‎های کشور از آن خود کرده و به عبارتی بالانشین است.

جای پای محکم استان در ولادت

در هفت ماه نخست امسال ۵۸۳ هزارو ۲۶۶ نوزاد در کشور متولد شده‌اند و در این ولادت ها، نوزادان پسر گوی سبقت را از نوزادان دختر ربوده‌اند. به بیان دیگر، ۳۰۰ هزارو ۷۰۵ نفر از این نوزادان پسر و ۲۸۲ هزارو ۵۶۱ نفر دختر بوده‌اند.  در استان تهران در این بازه زمانی ۷۲ هزارو ۱۸۷ نوزاد متولد شده‌اند و همان طور که پیش‌تر هم گفتیم، خراسان رضوی با تولد ۵۶ هزارو ۲۷۲ نوزاد در جایگاه دوم این رتبه بندی ایستاده است.  

آمار ثبت احوال درباره وضعیت تولد‌ها در خراسان رضوی علاوه بر سوی روشنی که از آن گفتیم، حکایت از آن دارد که استان ما دست کم در سه سال گذشته جایگاهش را در این زمینه حفظ کرده است.  این جای پای محکم خراسان رضوی در بالانشینی میان استان‌های کشور خوب است، اما مرور سیر تغییرات موالید استان دست کم در یک دهه گذشته حکایت از نزولی بودن این نمودار دارد. 

اگر بخواهیم با عدد و رقم بگوییم، خلاصه اش می‌شود اینکه در سال۱۳۹۲، ۱۴۲هزارو ۹ نوزاد در خراسان رضوی به دنیا آمدند، اما این تعداد در سال ۱۴۰۲ به ۱۰۱هزارو۶۵۹نوزاد کاهش داشته است. جالب اینکه در نیمه نخست این دهه، روند ولادت‌ها نوسانی و افزایشی بود و در سال۱۳۹۴ به ۱۵۴هزارو۸۳۴نوزاد رسیده که بالاترین تعداد ولادت در دهه گذشته است. اما در نیمه دوم این دوره، روند تولد‌ها به شکل چشمگیری کاهش داشت و در سال۱۴۰۲ به کمترین میزان خود رسید. 

از سوی دیگر، با استناد به همین آمار، کارشناسان از خطر سقوط در سیاه چاله جمعیتی می‌گویند و هشدار می‌دهند که باید فرصت باقی مانده را برای نجات کشور غنیمت دانست. نقطه عطف این هشدار‌ها را هم شاید بتوان هشدار اخیر وزیر بهداشت دانست که همین آذرماه از سقوط تاریخی فرزندآوری خبر داده و گفته بود که امسال نخستین بار در کشور تعداد تولد‌ها به کمتر از یک میلیون نفر خواهد رسید و این موضوع بسیار نگران کننده است.

وصلت‌ها از صعود تا افول

۲۷۴ هزارو ۵۹۶ زوج در هفت ماه نخست امسال زندگی مشترکشان را آغاز کرده‌اند و روانه خانه بخت شده‌اند. تهران با ثبت ۳۵ هزارو ۳۱۶ فقره ازدواج، در این زمینه استان نخست است و پس از آن خراسان رضوی با ۲۵ هزارو ۵۵۸ فقره وصلت رتبه دوم را از آن خود کرده است.  حالا اگر بخواهیم بدانیم روند ازدواج‌ها در خراسان رضوی روی نمودار صعودی بوده است یا نزولی، باید نگاهی به آمار‌های رسمی بیندازیم. برای مثال در یک دهه گذشته، در سال۱۳۹۳، ۶۹هزارو۲۰۰فقره ازدواج در خراسان رضوی ثبت شده است.

این تعداد در سال۱۳۹۴ به ۶۰هزارو۴۷۲فقره و در سال۱۳۹۵ به ۶۰هزارو۵۳۶فقره رسیده است. در سال۱۳۹۶، ۵۳هزارو۹۹۲فقره ازدواج ثبت شده و در سال۱۳۹۷ این رقم به ۴۹هزارو۴۵فقره و در سال۱۳۹۸ به ۴۶هزارو۳۵۵فقره کاهش داشته است. در سال۱۳۹۹ آمار ازدواج‌ها نسبت به سال قبل افزایش یافته و به ۵۰هزارو۴۸۱فقره رسیده، اما همچنان نسبت به سال۱۳۹۶ کاهش داشته است. این روند در سال۱۴۰۰ هم تکرار شده و در این سال ۵۲هزارو۲۱۳فقره ازدواج به ثبت رسیده است. 

در سال۱۴۰۱ تعداد ۴۶هزارو۲۸۴فقره ازدواج در استان ثبت شده و این آمار در سال۱۴۰۲ به ۴۳هزارو۸۸۷فقره رسیده است که نسبت به ۱۰ سال قبل کاهش چشمگیری دارد.  چنان که مشخص است، آمار‌ها هم از گریز دختران و پسران از ازدواج حکایت دارد. یعنی این رخداد حیاتی که منجر به تشکیل خانواده می‌شود و وضعیت مطلوب آن بر دیگررخداد‌های حیاتی جامعه ازجمله فرزندآوری هم اثرگذار است، در یک دهه گذشته سیر کاهشی داشته است.

طلاق در خراسان رضوی بحرانی‌تر از کشور‌

نمی‌خواهیم کامتان را تلخ کنیم، اما نمی‌شود صحبت از آمار‌های ازدواج باشد و پای طلاق به میان کشیده نشود. در هفت ماه اول امسال ۱۰۸ هزارو ۶۷۳ طلاق در کل کشور ثبت شده است. از این تعداد ۱۸ هزارو ۶۰۶ فقره سهم استان تهران بوده است و پس از آن خراسان رضوی رتبه دوم را در بیشترین تعداد طلاق‌های ثبت شده کشور به خود اختصاص داده است. به بیان دیگر، در این بازه زمانی ۱۱ هزارو ۶۸۱ زوج در استان ما به زندگی مشترکشان پایان داده‌اند.  

حالا اگر بخواهیم نسبتی میان وصلت‌ها و جدایی‌ها برقرار کنیم، با یک حساب وکتاب سرانگشتی به این می‌رسیم که به صورت میانگین در هفت ماه نخست امسال از هر ۲.۵ ازدواج کشور، یک مورد به طلاق منجر شده است. اما این نسبت در خراسان رضوی بحرانی‌تر است. در مدت مشابه، در استان ما از هر ۲.۱ ازدواج، یک فقره آن به جدایی ختم شده است.  در دهه گذشته، آمار طلاق در خراسان رضوی تغییرات درخورتوجهی داشته است. در سال۱۳۹۳، تعداد ۱۸هزارو۶۳۰فقره طلاق ثبت شده است. 

این عدد در سال‌های بعد روند کاهشی داشته و در سال۱۳۹۴ به ۱۷هزارو۱۶۵فقره، در سال۱۳۹۵ به ۱۶هزارو۵۸۰فقره و در سال۱۳۹۶ به ۱۶هزارو۴۴۳فقره کاهش داشته است.  اما از سال ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰، شاهد روند صعودی در آمار طلاق بوده‌ایم. در این سال‌ها به ترتیب ۱۸هزارو۱۹۱فقره، ۱۸هزارو۵۱فقره، ۱۸هزارو۸۳۰فقره و ۲۱هزارو۵۶۶فقره طلاق ثبت شده است. در سال۱۴۰۱ تعداد طلاق‌ها به صورت چشمگیری افزایش داشته و به ۲۴هزارو۹۴۸فقره رسیده است؛ هرچند این عدد در سال۱۴۰۲ به ۲۱هزارو۶۴۳ فقره کاهش یافته است.