بازار خودرو تا پایان سال ۱۴۰۳ به کدام سو می‌رود؟ | مهار دلار، مهار خودرو

به گزارش مشهد فوری؛ بازار خودرو هم‌زمان با بلبشو نرخ ارز و طلا شاهد نوسانات شدیدی در قیمت‌ها بود. این نوسانات به‌طور مستقیم تحت تأثیر تغییرات نرخ دلار در بازار ارز قرار داشته است. با افزایش نرخ دلار، قیمت خودرو‌ها نیز به شکل جالب توجهی افزایش یافته و این موضوع باعث نارضایتی مصرف‌کنندگان و کاهش قدرت خرید آنها شده بود.

اما دیروز ۱۰ دی ۱۴۰۳، هم‌زمان با تلاش‌های بانک مرکزی برای کنترل و مهار نرخ دلار، شاهد تغییرات مثبتی در بازار خودرو بودیم. گزارش‌ها حاکی از آن است که کاهش قیمت‌ها در برخی از انواع خودرو آغاز شده است. 

این کاهش قیمت‌ها، اگرچه هنوز در ابتدای راه است، اما به عنوان نشانه‌ای مثبت تلقی می‌شود و می‌تواند تأثیرات خوبی بر بازار داشته باشد. کارشناسان اقتصادی معتقدند که ادامه این روند و ثبات در نرخ ارز می‌تواند به کاهش بیشتر قیمت‌ها و رونق نسبی در بازار خودرو منجر شود. با این حال، باید منتظر ماند و دید که آیا تلاش‌های بانک مرکزی برای کنترل نرخ ارز به طور پایدار ادامه خواهد داشت یا خیر.

کاهش تولید به بهانه کمبود ارز

نباید فراموش کنیم که بازار خودرو همچون سایر بازار‌ها تحت‌تأثیر عرضه و تقاضاست. بدون تردید هم‌زمان با افزایش نرخ ارز و طلا و افزایش انتظارات تورمی، انتظارات برای افزایش قیمت خودرو نیز در بازار پیش آمد، اما نگاهی به اطلاعات ماهیانه تولید خودرو نشان می‌دهد دو خودروساز دولتی در شش ماهه نخست تعداد ۴۸۹ هزار دستگاه خودرو تولید کرده‌اند که کاهش حدود ۶ هزار دستگاهی نسبت به مدت مشابه سال گذشته داشته است.

درخصوص کاهش تولید خودروسازان به جز محدودیت‌های برق که عمدتا در مردادماه خودروسازان را درگیر خود می‌کند، خودروسازان بعضا به موضوع روند تخصیص و تأمین ارز نیز اشاره می‌کنند. به گفته آنان، در شش ماهه نخست هر سال معمولا تخصیص و تأمین ارز به آنها با سرعت لاک‌پشتی انجام می‌شود، اما در نیمه دوم سال و به‌ویژه در بهمن و اسفند، بخش عمده ارز مورد نیاز آنها تخصیص و تأمین می‌شود.

زیان‌کارانِ زیان ده

نکته درخور تأمل در شرایط کنونی بازار این است که سود افزایش قیمت‌ها باز هم به جیب دلالان می‌رود و بر زیان انباشته خودروسازان دولتی هر روز افزوده خواهد شد. بررسی‌ها از اطلاعات صورت مالی دو خودروساز دولتی نشان می‌دهد ایران‌خودرو و سایپا که در سال‌های ۱۳۸۹ و ۱۳۹۰ فعالیت خود را با سود انباشته به پایان رسانده بودند، از سال۱۳۹۱ وارد کانال زیان‌دهی شده‌اند.

مقایسه صورت‌های مالی شرکت‌های خودروساز دولتی و خصوصی نشان می‌دهد که بخش خصوصی با استراتژی‌های مناسب‌تری توانسته است از ریسک‌های اقتصادی عبور کند. درحالی‌که مجموع زیان انباشته سه شرکت ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو تا پایان مهرماه امسال به ۲۰۸هزارو ۳۴۰ میلیارد تومان رسیده است. این واقعیت نشان‌دهنده ناکارآمدی مدیریت دولتی در این صنعت است.

گران‌فروشی خودرو‌های چینی به مردم

هم‌زمان با افزایش قیمت درخور تأمل خودرو‌های خارجی، چالش اصلی در بازار خودرو این است که ما ایرانیان خودرو‌های چینی را گران می‌خریم. بخش بازاریابی شرکت‌های چینی تحولات و قوانین کشور‌ها را رصد می‌کنند.

بعضی ایرانیان مقیم چین شغلشان ترجمه و تفسیر بخشنامه‌ها و دستورالعمل‌های فراوان دولت ایران است. رصد دقیق و شناخت چینی‌ها از بازار داخلی کشور‌ها از جمله ایران سبب شده تا قیمت‌گذاری آنها برای هر کشوری متفاوت باشد و یکی از دلایل گرانی خودرو چینی در ایران نسبت به سایر نقاط جهان همین اطلاعاتی است که از کف بازار رصد می‌شود از این رو قیمت تعیین شده برای این خودرو‌ها دو تا دو و نیم برابر قیمت محصول آماده در کشور چین است.

سرنوشت بازار تا پایان سال

مرور نکات ذکر شده در این گزارش، ما را در رسیدن به یک نگاه جامع و تحلیلی درزمینه بازار خودرو کمک می‌کند. باید بدانیم که خودرو در بازار ایران نه به‌عنوان یک کالای مصرفی و بلکه به کالای سرمایه‌ای تبدیل شده است. نبودتناسب میان عرضه و تقاضا، عامل اصلی این تغییر ماهیت است و تا زمانی که عرضه خودرو افزایش پیدا نکند، این چالش ادامه خواهد داشت.

این، یعنی چینی‌ها خودروهایشان را به ما گران خواهند فروخت. دلال‌ها سود می‌کنند و مردم همان‌طور که با ولع ارز و طلا می‌خرند، خودرو نیز می‌خرند تا ارزش پولشان حفظ شود. اگر در ماه‌های باقی‌مانده تا پایان سال دولت بتواند در بازار ارز ثبات قیمتی ایجاد کند، بلبشو در بازار خودرو متوقف خواهد شد. رسیدن به این مهم دور از ذهن نیست، اما شرایط در بهار ۱۴۰۴ قطعا پیچیده‌تر خواهد بود.