تاثیر تجمع مشهدی ها بر انتخاب ۲۱ تیر به عنوان روز حجاب و عفاف

پایگاه خبری مشهد فوری (mashhadfori.com)

به گزارش مشهد فوری، بنابر گواهی متون تاریخی، حجاب در بین زنان معمول بوده‌است؛ هر چند در طول تاریخ، فراز و نشیب‌های زیادی را طی کرده و گاهی با اعمال سلیقه حاکمان، تشدید یا تخفیف یافته‌است، ولی هیچگاه بطور کامل از بین نرفته‌است. 

یکی از پلیدترین توطئه‌های دشمنان اسلام در تاریخ معاصر، توطئه‌ی کشف حجاب است. رضاخان که با طرح کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و با حمایت و هدایت انگلیسی‌ها بر سر کار آمد، درصدد اجرای تز اسلام‌زدائی و جایگزینی ارزش‌های لیبرالیستی در جامعه بود. از مهم‌ترین جلوه‌های این طرح، پدیده‌ی کشف حجاب بود.

تاریخچه روز ملی حجاب و عفاف

به دنبال اجباری شدن کلاه شاپو و ممنوعیت حجاب و سیاست‌های تغییر لباس در دوران پهلوی اول، در تیرماه ۱۳۱۴، آیت‌الله سید حسین طباطبایی قمی به پیشنهاد علمای مشهد جهت مذاکره با رضاخان در مورد این سیاست‌ها راهی تهران شد. ما در حصر قرار گرفت و ممنوع الملاقات شد.

در ۲۱ تیرماه ۱۳۱۴ مردم مشهد در اعتراض به این اقدام حکومت در مسجد گوهرشاد تجمع کردند. با حضور قوای نظامی این تحصن به شدت سرکوب و بیش از ۱۶۰۰ نفر کشته و زخمی شدند. پس از واقعه مسجد گوهرشاد روحانیان سرشناس مشهد دستگیر و تبعید شدند و به دستور رضا شاه برخی از روسای ادارات مشهد تغییر کردند.

شورای انقلاب فرهنگی، این روز را به عنوان روز عفاف و حجاب نام‌گذاری کرده‌است.

خشت اول

پدیده کشف حجاب، نخست از دربار ناصرالدین شاه و در پی سفرهای اروپایی وی و مشاهداتش از وضع پوشش زنان اروپایی آغاز شد و سپس در قالب تجدد خواهی به محافل روشنفکری و اشعار شعرا و مطبوعات نفوذ کرد. البته به دلیل مقاومت توده مردم، این پدیده جز در دربار و محافل خصوصی شاه، رشد چندانی نیافت.

خان قلدر

رضاخان که با طرح کودتای سوم اسفند ۱۲۹۹ و با حمایت انگلیسی ها بر سر کار آمد، درصدد اسلام زدایی و جایگزینی ارزش های لیبرالیستی در جامعه، و از جمله کشف حجاب برآمد. سوغات سفر چهل روزه او به ترکیه و دیدار با کمال آتاتوک، کشف حجاب بود.

تمدن اجباری

اجرای سیاست کشف حجاب، با اِعمال اجبار و خشونت، بر کارمندان و مأموران دولتی آغاز شد. مقام‌های عالی رتبه به اخراج تهدید می‌شدند، مگر اینکه همسران‌شان را در مجالس بی‌حجابی می‌بردند.

گوهرشاد در خون

رضاشاه در آغاز اجرای برنامه‌های ضد اسلامی خود، دستور داد درشکه چی های مشهد و رفتگران تهران کلاه شاپو (کلاه تمام لبه فرنگی) بر سر گذارند. اجرای این برنامه از ابتدا خرداد ۱۳۱۴، علاوه بر شایعات مربوط به کشف حجاب، در مشهد تلاطمی ایجاد کرد. آیت الله قمی برای جلوگیری از کشف حجاب و استفاده از کلاه شاپو، در ۹ تیر ۱۳۱۴ به تهران سفر کرد. محاصره محل اقامت ایشان در شهر ری از سوی حکومت، یکی از عوامل اصلی خشم و خروش مردم مشهد گردید و به کشتار بی‌رحمانه در مسجد گوهرشاد در ۲۱ تیرماه انجامید.

محمدتقی بهلول برای پیگیری اوضاع و جویا شدن از احوال شیخ قمی به مشهد رفته بود که مأموران شهربانی، در پی مداخله زائران و خدام برای فراری دادن وی، او را در صحن کهنه زندانی کردند. ولی مردم در صحن جمع شدند و با حمله به مأموران، ایشان را آزاد کردند.

بهلول به مسجد گوهرشاد رفت و در آنجا به مبارزه خود ادامه داد. با اینکه شهربانی چندین بار وارد عمل شد و حکم متفرق شدن مردم را داد، نتیجه ای نگرفت تا اینکه به درخواست استاندار، فرمانده لشکر، مأموریت را به هنگ پیاده داد و آنها اطراف مسجد و حرم را محاصره کردند و تعداد زیادی از زوار (دو هزار نفر) را به قتل رساندند.

 تعریفی از حجاب و عفاف

به منظور پاسداشت اندیشه و گرامیداشت شهدای فاجعه مسجد گوهرشاد و سایر شهدای مسیر عفاف و پاکدامنی ۲۱ تير، سالروز حمله رژيم پهلوی به معترضان کشف حجاب در سال ۱۳۱۵، از ۱۹ تا ۲۵ تیر به نام “هفته عفاف و حجاب” نامگذاری شده است:

۱۹ تير : “عفاف وحجاب، ميراث انبياء الهی و ملل”

۲۰ تير : “عفاف و حجاب، سيره نبوی و سبک زندگی اسلامی – ايرانی”

۲۱ تير : “عفاف و حجاب، هويت اسلامی و خودباوری ملی”

۲۲ تير : “عفاف و حجاب، بهداشت و سلامت روان، شادی و نشاط اجتماعی”

۲۳ تير : “عفاف و حجاب، هويت اجتماعی، احترام به قانون و حقوق شهروندی”

۲۴ تير : “عفاف و حجاب، اقتصاد مقاومتی، توليد و مصرف داخلی”

۲۵ تير : “حيا، عفت و غيرت حافظ حريم خانواده”