ویژگی‌ها و مهارت‌‌های ۳۰ گانه امام جماعت / چطور مسجد محور حل مشکلات اجتماعی می‌شود؟|مشهد فوری

کارشناسان و فعالان مسجدی معتقدند نقش امام جماعت در تاثیرات اجتماعی مساجد محوری است و او باید ویژگی‌های منحصربه‌فردی داشته باشد، مانند: قرائت زیبای نماز، صدای خوب، آشنایی با جایگاه مسجد، عجین بودن با مسجد، اخلاق خوش، آشنایی با مسائل سیاسی روز و مسائل انحرافی، روانشناسی ارتباطات، آشنایی با رسانه، مهارت‌های دینی، آشنایی با آسیب‌ها و فرصت‌های مسجد، هدف داری، اخلاص، حسن معاشرت، مدارا، تقوا، امانت داری، مسئولیت پذیری، نظم، وقت شناسی، تواضع، ثبات شخصیت، شجاعت، استقلال رای، ارتباط موثر در فضای مجازی، روحیه جهادی دغدغه مندی به مشکلات مردم، قدرت مشاوره دهی، ارتباط با جوانان، مدیریت تشکیلات و ایجاد تشکل.

حمیده رمضانی_به گزارش مشهد فوری، بی‌گدار به آب زدیم مثل همیشه! اما این بار در جایی بدون فکر و برنامه وارد میدان عمل شدیم که از قضا سنگر اصلی بود. کمبود روحانی تراز در مساجد باعث شده نسل جوان و نوجوان حضور کمتری در مساجد داشته باشند که این مسئله از مهارت نداشتن امام جماعت مسجد نشات می‌گیرد.

طی این سال‌ها مساجد را با حضور طلابی اداره کردیم که چند صباحی را در حوزه علمیه مسائل دینی خواندند، صرف و نحو یادگرفتند و جامع المقدمات از برکردند؛ اما برای به دست آوردن دل نوجوانان و همراهی‌شان تا رسیدن به منزل مقصود کمتر مهارتی داشتند. امام جماعت هم باید در کارش ماهر باشد درست مثل همان کوزه‌گری که می‌داند آب و گل را چطور با هم درآمیزد تا اثرش تحمل کوره را داشته باشد و ترک برندارد. همان فوت کوزه گری که سه فعال مسجدی در این گزارش به آن اشاره کردند تا امام جماعت به واسطه آن دل نوجوانان‌مان را از ترک در کوره دنیا در امان بدارد.

امام جماعت باید روحیه جهادی داشته باشد

رئیس اداره مساجد مشهد مرکز رسیدگی به امور مساجد خراسان نیز در گفت‎وگو با مشهد فوری در خصوص مهارت‌های مورد نیاز یک امام جماعت گفت: امام جماعت باید سطحی از علوم را دارا باشد که بتواند به مخاطبش پاسخ بدهد به همین دلیل باید پک کاملی از آموزش‌ها را دیده باشد چرا که مخاطب مسجد انواع سلیقه‌ها را دارد.

حجت الاسلام مجید خداوردی متذکر شد: بعد از مهارت‌های لازم آموزشی، هدف‌داری، اخلاص، حسن معاشرت، مدارا، تقوا، امانت‌داری، مسئولیت‌پذیری، نظم، وقت‌شناسی، تواضع، ثبات شخصیت، شجاعت، استقلال رأی و قاطعیت از جمله‌ مهارت‌های مورد نیاز امام جماعت است.

به گفته وی، توانمندی به کارگیری، مدیریت و ارتباط موثر در فضای مجازی، داشتن مدیریت و روحیه جهادی دیگر مهارت مورد نیاز امام جماعت است.

امام جماعت و توانایی مدیریت مسجد

امام جماعت مسجد جامع شهرک شهید رجایی در گفت‌وگو با مشهد فوری، اظهار کرد: باید در حوزه علمیه یک کاربری برای روحانیان مختص مساجد که می‌خواهند به عنوان امام جماعت مستقر شوند، فراهم کرد و آموزش‌های ویژه‌ای را برای آنها در نظر گرفت.

حجت الاسلام محمد محبت شریفی قرائت زیبای نماز را یکی از مهارت‌های امام جماعت عنوان کرد و افزود: امام جماعت باید نماز زیبایی بخواند مانند صوت نماز رهبر انقلاب که در کشورهای دیگر نیز آن را به عنوان صوتی زیبا می‌شناسند.

وی خاطرنشان کرد: مهارت‌های دیگر که مدنظر است صدای خوب روحانی و مهارت مداحی است چرا که در تبلیغ تاثیر زیادی دارد که روحانی بتواند خودش یک روضه و دم زیبا یا مداحی بخواند و این نیاز دارد با صوت قرآن و مداحی آشنایی داشته باشد و به عنوان یک ابزار بتواند از آن استفاده کند.

آشنا بودن با جایگاه مسجد نکته دیگری بود که امام جماعت مسجد جامع شهرک شهید رجایی آن را مهارتی برای امام جماعت و مدیر مسجد دانست.

محبت شریفی با بیان اینکه امام جماعت در مسجد مانند ماهی در آب است و باید با این محیط عجین باشد، خاطر نشان کرد: بسیاری از بزرگان ما مساجد را پایگاه خود قرار می‌دادند مهارتی که امام جماعت باید داشته باشد این است که باید عجین با مسجد باشد باید فعالیت‌هایش به مسجد گره خورده باشد و فعالیت خود را از مسجد آغاز کند.

وی گفت: برای کار فرهنگی مهم‌ترین چیزی که مدنظر است، خلق نیکو و برخورد خوب امام جماعت است که خنده رو باشد، بتواند با جوانان ارتباط بگیرد که این مسئله نیاز به مهارت آموزی دارد. برخی می‌گویند امام جماعت طوری برخورد می‌کند که ما اصلا نمی‌توانیم با آن ارتباط بگیریم و سوال بپرسیم.

امام جماعت مسجد جامع شهرک شهید رجایی یادآور شد: برنامه‌های داخل مسجد هم باید کوتاه باشد چون به قول حجت الاسلام قرائتی مردم دنبال برنامه ساندویچی هستند. گاهی نماز و روضه‌ها را طولانی می‌کنند که برای مردم کسل کننده است.

محبت شریفی تاکید کرد: یک روحانی باید مهارت‌های به روز بودن را دارا باشد به مسائل سیاسی روز و مسائل انحرافی به ویژه در حاشیه شهر آشنا باشد علاوه بر این روحانی باید نسبت به روانشناسی ارتباطات، تخصص داشته باشد تا بتواند مسجد را مدیریت کند.

وی با اشاره به حضور اقشار و گروه‌های سنی مختلف و طیف‌های مختلف سیاسی در مسجد، مدیریت مسجد را بسیار دشوار خواند و گفت: باید مدیریت مسجد را به کسی بسپاریم که بتواند مسجد را مدیریت کنند.

امام جماعت مسجد جامع شهرک شهید رجایی افزود: مسجد خانه وحدت و عشق است نباید در مسجد اختلاف بین امام جماعت، هیئت امنا و مسئول کانون شدت پیدا کند. بخشی از این مسئله به مدیریت امام جماعت مرتبط است که بتواند مسجد را مدیریت کند.

محبت شریفی با اشاره به اینکه در همه دستگاه‌ها دوره‌هایی برای به روز رسانی نیروها وجود دارد، گفت: آشنایی با رسانه یکی از مهارت‌هایی است که باید برای آن اقدام شود. مهارت‌های دینی نیز از جمله مهارت‌هایی است که مربوط به حوزه علمیه بوده و باید زیر ساخت‌های آن فراهم شود.

وی با تاکید بر اینکه باید امام جماعت و امام محله پرورش دهیم نه امام مسجد، گفت: امام جماعت باید بتواند منطقه را مدیریت کند که امور مساجد اقدامات خوبی را در این زمینه شروع کرده است و باید با توان بیشتری دنبال شود.

امام جماعت مسجد جامع شهرک شهید رجایی خاطرنشان کرد: نقش حوزه علمیه در این زمینه به مراتب بالاتر است. قدم اول در سیاست گذاری حکومت دینی را باید حوزه علمیه بردارد. خلاهایی که جامعه در حوزه دین داری، بانوان، مسجدداری، بانکداری، تبلیغ درروستا و در شهر دارد؛ باید دیده شود و باید حوزه علمیه بسترش را برای کادر سازی فراهم کند.

محبت شریفی افزود: حوزه علمیه باید زمینه‌های این کار را شناسایی کند و به عنوان یک شغل مهم دیده شود تا روحانی به حوزه مسجد، مسجدداری، آسیب‌ها و فرصت‌های پیرامون مسجد مسلط باشد.

وی گفت: اگر کوتاهی در حوزه امور مساجد و به ویژه امام جماعت ببینیم؛ باید زیر ساخت‌های آن را حوزه علمیه فراهم کند نه اینکه چهار سال صرف و نحو بخوانند، ملبس شوند و از این به بعد مدیریتش با امور مساجد باشد بلکه خود حوزه علمیه باید در این زمینه نقش اساسی خود را ایفا کند.

دغدغه‌مندی برای مشکلات مردم

مدیر فرهنگی و امام جماعت مسجد الزهرا(س) نیز در گفت‌وگو با مشهد فوری گفت: اولین وظیفه یک روحانی طبق آیه قرآن، انذار قوم است چرا که او رفته درس خوانده، یاد گرفته و خود سازی کرده تا برگردد و بار روی زمین مانده را بردارد، امامت جماعت خودش یک انذار برای دستگیری از مردم است.

حجت الاسلام محمد فلاح شأن اولیه امام جماعت را صحیح خوانی نماز، آشنایی دقیق و کامل با احکام و برخورداری از مهارت‌های ارتباطی برشمرد و گفت: امام جماعت باید نسبت به مشکلات مردم دغدغه‌مند باشد، با شبکه‌های اجتماعی آشنا بوده و مهارت کافی در این زمینه را داشته باشد.

وی بیان کرد: قدرت مشاوره دهی، ارتباط با جوانان، مدیریت تشکیلات و ایجاد تشکل از دیگر مهارت‌هایی است که باید یک امام جماعت از آنها برخوردار باشد تا بتواند با آنها کارهایی را انجام دهد.

این‌ها مهارت‌هایی است که هر امام جماعتی باید آن را دارا باشد تا بتواند با مردم و جامعه هدفش ارتباط بگیرد و سنگر مسجد را به محلی برای رفع مشکلات اجتماعی بدل کند. آیا هنوز هم وقت آن نرسیده که متولیان این امر از جمله حوزه علمیه، سازمان تبلیغات اسلامی و مرکز رسیدگی به امور مساجد برای رفع این خلاء، فکری اساسی کنند؟